wtorek, 3 kwietnia 2018

Dzikie szparagi


Dzikie szparagi – zielone oznaki wiosny

O zbieraniu grzybów, jagód czy poziomek słyszał chyba każdy z nas. Ale czy wiecie, że znane nam z półek sklepowych szparagi, można również znaleźć w wersji dzikiej na łonie natury ?

Kiedy kończy się zima, wystarczy nieco deszczu i słońca, by w kilka dni pojawiły się te wiosenne skarby. Oczywiście nie wszędzie. Najbardziej uprzywilejowane są pod tym względem regiony śródziemnomorskie, a szczególnie Hiszpania, rejony południowej Francji i Włochy. To właśnie tam można trafić na dziko rosnące szparagi, choć te uprawne, na przestrzeni wieków, dostosowały się także i do chłodniejszych klimatów o znaleźć je można w Niemczech, Belgii, Polsce czy w północnych regionach Francji (Ardeny, Alzacja)

Dzikie szparagi najczęściej pojawiają się w marcu i kwietniu, a przy sprzyjającej aurze, nawet w lutym. Stąd w niektórych przepisach na wiosenne potrawy spotkać można właśnie dzikie szparagi, podczas gdy sezon na zielone czy białe szparagi uprawne, zaczyna się często dopiero w maju.
 
Widok miejsca w Roussillon, gdzie co roku zbieram dzikie szparagi.


Jak rozpoznać dzikie szparagi ?

Aby stać się wprawnym zbieraczem dzikich szparagów, należy wybrać się do najbliższej kwiaciarni, aby przyjrzeć się dokładniej, jak wygląda asparagus używany jako ozdobnik do bukietów.

To tę właśnie roślinę należy odnaleźć w naturze, wśród poboczy lasów, na brzegach strumieni, koło winnic albo wąwozów.
Dziki szparag  nie jest bowiem niczym innym, jak młodym pędem asparagusa i tylko pod tą postacią jest jadalny. Dokładniej to tak zwany wypustek kłącza szparagu o łacińskiej nazwie Asparagus Acutifolius.

Dziki szparag jest roślinnym kameleonem. Kolorem upodabnia się do otaczającej go roślinności. Wśród bujnej zieleni jest również zielony, ale lubi też pogorzeliska i wówczas ma kolor fioletowo-brązowy.

Rośnie pojedynczo, ale gdy dojrzymy jednego, duże jest prawdopodobieństwo, że w promieniu paru metrów rośnie ich jeszcze kilka. Nie trzeba go obcinać, bo wiotki pęd daje się łatwo urwać. Należy jedynie uważać, by nie wyrwać go z ziemi z korzeniami. Wówczas będzie on nadal rósł i przekształci się w dorosły, sztywny i kłujący asparagus, a w kolejnym roku rozmnoży się ponownie.
 
Czasami trzeba mocno wytężyć wzrok, aby dojrzeć dzikiego szparaga. 

Sezon na dzikie szparagi jest bardzo krótki i na ogół jedynym sposobem na ich skosztowanie jest własny zbiór. Niekiedy można je spotkać na targowiskach, ale szybko znikają, gdyż ilości są znikome. Tymczasem amatorów nie brakuje, a znawcy twierdzą, że dzikie szparagi są bardzo aromatyczne, dużo bardziej niż zielone szparagi uprawne.

Zbierając trzymamy je w lewej dłoni, a gdy garść się zapełni, zawiązujemy nitką i robimy z nich pęczek.

Do konsumpcji nadaje się najdelikatniejsza końcówka granulowana i miękki kawałeczek łodygi. Szparagi dłuższe niż 20-25 są już łykowate i należy je skrócić.
 
Świeżo zebrane szparagi najlepiej wstawić do szklanki z woda jak bukiet kwiatów.
Tuz przed ugotowaniem obciąć kilkucentymetrowe czubki, które będą spożyte.
Resztę łodygi wyrzucamy.


Jak spożywać dzikie szparagi?

Szparagi gotuje się 4-5 minut na parze lub w gorącej, osolonej wodzie. Powinny być miękkie, ale lekko chrupiące, a nie rozgotowane.

Spożywane są często jako wykwintna przystawka z sosem winegret lub polane olejem sezamowym.
Cieszą się też ogromną popularnością jako główny dodatek do omletów. W Pirenejach Wschodnich na południu Francji, są jednym ze składników omletu wielkanocnego, przygotowywanego tradycyjnie w Poniedziałek Wielkanocny.

Według medycyny ludowej dzikie szparagi działają jak afrodyzjaki. Nie przeprowadzono jeszcze jednak żadnych badań naukowych,  które mogłyby to potwierdzić. Natomiast stwierdzono, że są one z całą pewnością moczopędne.

Ugotowane dzikie szparagi


Czy wiecie, że ….

·      Szparagi znane były już w starożytnym Egipcie.

·      Nazwa wywodzi się prawdopodobnie z języka greckiego. Theophraste (300 p.n.e.) wymienia roślinę zwana Asparagos, skąd powstała łacińską nazwa Asparagus,  a następnie nazwy takie jak asperge po francusku czy szparag po polsku.

·      Początkowo nazwa Asparagus dotyczyła ogólnie wszystkich młodych pędów roślin, dopiero  z czasem zaczęto jej używać do określenia młodych pędów szparagów z rodziny szparagowatych.

·      Szparagi uprawne (Asparagus Officinalis) białe i zielone są w zasadzie tymi samymi roślinami, a różni je jedynie metoda uprawy. Białe uprawiane są przysypane ziemią, bez dostępu światła, w przeciwieństwie do zielonych, uprawianych na powierzchni gleby.

·      Już Katon , 200 lat p.n.e. w swoim dziele o wiejskiej ekonomii opisywał metodę uprawy szparagów.

·      Rabelais wspomina również szparagi , jako jeden z przysmaków Gargantui.


Wydarzenia w 2018

·      Święto Szparaga (Fête de l’asperge) w alzackiej miejscowości Hoerdt – 13 maja 2018
·      Święto Szparaga (Fête de l’asperge) w akwitańskiej miejscowości Pontonx-sur-l’Adour – 1 maja 2018

·      Święto Szparaga (Fête de l’asperge) w akwitańskiej miejscowości Blayais – 28-29 kwietnia 2018
(wszystkie powyższe święta dotyczą szparagów hodowlanych)

A wy znacie jakieś święta związane ze szparagami?



       Jeśli chcesz przeczytać więcej na temat szparagów: